POWSTANIE WIELKOPOLSKIE

Dowódca frontu zachodniego Kazimierz Zenkteler stał się legendą za życia. Walczył nie tylko w Powstaniu Wielkopolskim 1918/19, ale także podczas wojny polsko-bolszewickiej (1919-1921) oraz w III powstaniu śląskim (1921). Wielokrotnie wyróżniany, m.in. Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari za sprawność i umiejętne dowodzenie na polu bitwy.

​

Urodził się Wojnowicach koło Buku. Gimnazjum ukończył w Poznaniu, a po zakończeniu nauki odbył roczny kurs w podchorążówce niemieckiej 5. Pułku Artylerii Ciężkiej. Kilka lat później walczył w wojsku niemieckim na froncie zachodnim I wojny światowej (1914-1918). W trakcie kampanii flandryjskiej w maju 1918 roku został ciężko ranny. Decyzją komisji lekarskiej jako weteran i inwalida został zwolniony z armii niemieckiej.

Zdobyte doświadczenia żołnierskie postanowił wykorzystać w strukturach Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego. Wydarzenia rewolucyjne w Niemczech, ogólna sytuacja polityczna i świadomość zbliżających się rozstrzygnięć dotyczących Wielkopolski doprowadziły do decydujących działań patriotów czekających na właściwy moment.

​

Po wybuchu powstania w Poznaniu porucznik Kazimierz Zenkteler przystąpił do organizowania oddziałów powstańczych na podległym sobie terenie. Zasłynął akcją zerwania torów na strategicznej linii z Berlina do Poznania, co uniemożliwiło Niemcom przesłanie posiłków w celu zduszenia powstania w zarodku. Jako członek Powiatowej Rady Ludowej w Grodzisku i komendant Straży Ludowej na powiat nowotomyski i grodziski, de facto dowodził kształtującym się frontem na zachodzie Wielkopolski. W styczniu 1919 roku decyzją Sztabu Generalnego stacjonującego w Poznaniu otrzymał nominację na dowódcę V Okręgu Wojskowego Powstania Wielkopolskiego na powiaty: międzyrzecki, nowotomyski, grodziski, babimojski.

​

Po zakończeniu Powstania Wielkopolskiego (1918/1919) brał udział w zajmowaniu ziem zachodnich przyznanych – już na mocy dokumentów – postanowieniami traktatu wersalskiego. W czasie zmagań wojennych o granicę wschodnią pułkownik Kazimierz Zenkteler dowodził 7. Rezerwową Wielkopolską Dywizją Piechoty, a następnie 23. Dywizją Piechoty. Po zwycięskiej wojnie z bolszewikami brał udział w walkach o Śląsk w III Powstaniu Śląskim (1921), którym dowodził od 3 czerwca 1921 r.

​

Po spełnieniu obowiązku wobec ojczyzny w 1921 roku został przeniesiony do rezerwy. Nigdy nie założył rodziny. W czasie okupacji hitlerowskiej został deportowany do Generalnego Gubernatorstwa. Do rodzinnej Wielkopolski za życia już nie powrócił. Zmarł w Jędrzejowie na kielecczyźnie. Dopiero w 2001 roku prochy pułkownika Kazimierza Zenktelera sprowadzono do Buku, gdzie spoczywa na cmentarzu parafialnym przy ul. św. Rocha.

Dziś imię pułkownika Kazimierza Zenktelera nosi bukowskie gimnazjum usytuowane przy ul. Szarych Szeregów 8, które posiada bogaty zbiór pamiątek po patronie. Także jedna z ulic niedaleko Rynku została nazwana ku pamięci komendanta frontu zachodniego.